YENİLEBİLİR BAHÇELER

Yemek yemek bir ihtiyaç olduğu kadar çoğumuz için aynı zamanda bir keyif. Dalından kendi ellerinizle kopardığınız yiyeceklerin hem tadını hem de keyfini çıkarmak ise paha biçilmez bir zevk. Siz de böyle bir zevki tatmak ister misiniz?

Yoğun ve stresli geçen bir haftanın ardından Pazar sabahı uyandınız ve tamamen kendi üretiminiz olan domatesi, biberi, salatalığı dalından kopardınız, kahvaltı sofranıza koydunuz. Maydanozlarınızı biçip üzerine limon ağacınızdan topladığınız limonlarınızı sıktınız, taze adaçaylarınızın dalından kopardığınız birkaç yaprağı sıcak suya atıp nefis bir çay hazırladınız. Düşünmesi bile güzel olan bu hayali gerçekleştirmeye başlamak için Mayıs ayı çok doğru bir zaman.

Bahçenizin bir köşesinde, balkonunuzda ya da pencerenizin önünde… Nerede, ne büyüklükte olacağı hiç mühim değil. Mümkün olduğunca bol güneş gören, aydınlık, havadar bir alan seçmeniz yeterli. Sonra ne yetiştirmek istediğinize karar vermelisiniz. Domates, biber, salatalık, maydanoz, dereotu, fesleğeni seçerseniz her sene tekrar fide satın almalı ya da tohumdan yetiştirmelisiniz. Nane, reyhan, melisa, frenk soğanı, limonotu, rezene, çilek ise bir kere dikildikten sonra kışın bozulsa bile ertesi sene köklerinden tekrar yeşerecektir. Adaçayı, kekik, lavanta, biberiye, defne, limon gibi bitki türleri kalıcı ve uzun ömürlüdür, yaz-kış yeşil kalacaktır.

Ne yetiştirmek istediğinize karar vermekte zorlanıyorsanız size yardımcı olması için bazı ipuçları. Daha önceden bitki yetiştirme tecrübeniz yoksa yetiştirmesi en kolay olan maydanoz, kekik, biber ile başlayabilirsiniz. Çok fazla güneş görmeyen bir alanda ise defne, biberiye, nane, dereotu, melisa, fesleğeni tercih edebilirsiniz. Çok vaktim yok beni çok uğraştırmayacak türleri tercih ediyorum derseniz frenk soğanı, limonotu, lavanta ve limonu deneyin.

Seçiminizi yaptıktan sonra dikime başlamak için kaliteli dış mekan bitki toprağına ihtiyacınız olacak. Dikimi bahçenizde yapacaksanız mevcut toprağı iyileştirmek için iyi yanmış koyun gübresi ilave edebilirsiniz. Saksılarda yetiştirecekseniz piyasada satılan bitkisel toprak karışımlarından satın alabilirsiniz. Yeni aldığınız toprakta yeterince besin maddesi olacağından ilk başta gübre ilave etmenize gerek olmayacaktır. Birkaç ay sonra ise organik gübre ilavesi yapabilirsiniz. Kimyasal gübreleri kesinlikle kullanmayın.

Saksı seçimi yaparken olabildiğince büyük toprak saksıları tercih edin. Küçük mekanlarda, çilek saksısı denilen üzerinde bir çok delik olan ve çeşit çeşit bitki dikebileceğiniz saksıları kullanabilirsiniz. Pencere önü yetiştiricileri ise klasik dikdörtgen balkon saksılarının mümkün olduğunca geniş ve yüksek olan modellerini kullanabilirler. Kullanacağınız saksıların altında fazla suyun akacağı delikler olmasına çok dikkat edin.

Toprak ve saksı hazırlıkları tamamlandıktan sonra dikime başlayabilirsiniz. Tohumdan üretmek istiyorsanız, tohumları toprağın üzerine seyrekçe serpiştirdikten sonra üzerini ince bir tabaka halinde toprakla kapatıp, elle hafifçe bastırarak sıkıştırdıktan sonra süzgeçli sulama kabı ile sulayabilirsiniz. Tohumlar yeşerinceye kadar toprağı nemli tutmaya dikkat edin. Fide yetiştirmek istiyorsanız, fidelerinizi çok sık olmamak kaydıyla belli bir düzende toprağa dikmeli ve can suyunu vermelisiniz.

Fideleriniz gelişirken nadiren de olsa böceklenme olabilir. Böyle bir durumda kesinlikle kimyasal böcek ilacı kullanmayın. 1 lt. suya bir tatlı kaşığı arapsabunu karıştırıp ya da 1 lt. suda bir avuç okaliptus yaprağını kaynatıp püskürterek doğal bir ilaçlama yapabilirsiniz. Havadar ortamlarda mantar hastalığı pek yaşanmaz. Mantarlaşma olmaması için fideleriniz çok sık çıktıysa aralarından seyreltme yapabilirsiniz.

Yaklaşık bir ay sonra kendi bahçenizin ürünlerini toplamanın tadını çıkarmaya başlayacak, nerede ve hangi koşullarda yetiştiğini bildiğiniz ürünlerinizi gönül rahatlığıyla yiyebileceksiniz. Yemeklerinize lezzet, hayatınıza renk katacak bol hasatlı günler dilerim.

Tuğba Terzigil
Peyzaj Mimarı